Dopasowanie połączenia elektrycznego do miejsca przeznaczenia

Połączenia w urządzeniach elektrycznych mogą być nierozłączne i rozłączne. Te pierwsze dotyczą miejsc, które z założenia nigdy nie będą rozłączane, ponieważ ich demontaż byłby kłopotliwy, czasochłonny i mógłby nieść za sobą ryzyko uszkodzenia instalacji.

Połączenia nierozłączne powstają po zlutowaniu ze sobą elementów, a rzadziej także na skutek zgrzewania lub owijania.

Z kolei połączenia rozłączne stosuje się tam, gdzie może być potrzeba wielokrotnego montażu i demontażu przy wykorzystaniu tych samych elementów. Do tworzenia połączeń rozłącznych wykorzystuje się różnego rodzaju złącza.

Połączenia nierozłączne

• Do połączeń nierozłącznych zalicza się popularne połączenia zaciskane.

Są one szeroko wykorzystywane w motoryzacji, elektrotechnice, elektronice i wielu innych dziedzinach techniki. Atutem połączeń zaciskanych są dobre parametry styku, trwałość, odporność na drgania oraz prostota wykonania, a w rezultacie także niska cena.

Do tworzenia połączeń zaciskanych mogą być wykorzystywane:

• piny,
• konektory
• końcówki tulejkowe (fot. 1).

Połączenia te spełniają swoją rolę, jeśli przewód zostanie zaciśnięty prawidłowo, tzn. żyła kabla i element stykowy będą czyste, dobrze przygotowane i zagniecione za pomocą dopasowanego narzędzia.

Przygotowanie obejmuje usunięcie fragmentu izolacji bez naruszania struktury drutów przewodzących prąd, a także dobranie przekroju kabla oraz jego typu do parametrów pinu lub konektora.

Zaciskać nie można przewodów drutowych, a jedynie linki wielożyłowe.

Liczba drucików wchodzących w skład takiego kabla powinna być jak największa. Im jest ich więcej, tym są one cieńsze, a więc także bardziej elastyczne i podatne na zagniatanie. Co ważne, gdy drucików w lince jest dużo (tzw. linka cienkodrutowa), ewentualne uszkodzenie kilku żył, nie zdegraduje parametrów połączenia.

Do pracy w trudnych warunkach środowiskowych warto wykorzystać linki z drutami miedzianymi cynowanymi.

Sprawdź też: Połączenia zaciskane

• Łączenie poprzez zgrzewanie to domena aplikacji dużej mocy w energetyce.

Ta forma połączenia elementów systemu jest także wykorzystywana przy montażu akumulatorów.

• Połączenia owijane spotyka się natomiast w telekomunikacji i sprzęcie wojskowym, gdzie liczy się prostota i odporność na drgania.

Sprawdź też:

• Połączenia zgrzewane
• Połączenia owijane
• Połączenia lutowane

Połączenia rozłączne

W przypadku połączeń, które mają mieć możliwość rozłączania, bazuje się na złączach. Elementem stykowym może być:

• zacisk śrubowy,
• para wtyk i gniazdo,
• złącze z zaciskiem sprężynowym.

Zacisk śrubowy pozwala na przyłączenie drutu lub linki. Jest on prosty i trwały. Spotyka się go najczęściej w elektrotechnice oraz aplikacjach średniej i dużej mocy.

Wśród wtyków i gniazd znajduje się szeroka grupa produktów, pozwalających tworzyć połączenia kabel-kabel i kabel-płytka, praktycznie w dowolnych konfiguracjach.

Złącza z zaciskiem sprężynowym umożliwiają natomiast stworzenie połączenia poprzez wsunięcie przewodu w otwór złącza, gdzie zostaje on zakleszczony mechanicznie i połączony elektrycznie. Nadają się do drutów i linek o przekrojach od ok. 0,5 mm2 do 2-4 mm2. Spotyka się je w elektrotechnice i elektronice. Połączenia te zyskują na popularności, ponieważ są trwałe i wykonuje się je szybko, bez specjalnych narzędzi.

Sprawdź też: Połączenia rozłączne

Podsumowanie

Wybierając przewód do połączeń rozłącznych i nierozłącznych bierzemy pod uwagę najczęściej jego typ, a więc, czy jest to drut, czy linka wielożyłowa. Kierujemy się też jego przekrojem efektywnym. Warto jednak pamiętać również o jakości izolacji, a więc zwrócić uwagę na dopuszczalne napięcie pracy i zakres temperatur. Istotne może okazać się także, ile drutów tworzy linkę. Wszystkie te elementy wpływają bowiem na jakość połączenia.